ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Αν είσαι φτωχή γυναίκα σε μια από τις αμερικανικές πολιτείες όπου απαγορεύονται οι εκτρώσεις και έχεις αποφασίσει να τερματίσεις την εγκυμοσύνη σου, η ζωή σου αλλά και η ελευθερία σου ίσως να βρίσκονται σε κίνδυνο. Αυτό που ίσως δεν γνωρίζεις είναι ότι ένας από τους βασικούς υπεύθυνους γι’ αυτό δεν είναι κάποια κρατική υπηρεσία ή κάποιος άνθρωπος, αλλά οι αλγόριθμοι που χρησιμοποιεί η Alphabet, η μητρική εταιρεία της Google.
Τα προβλήματά σου ξεκινούν από τη στιγμή που θα χρησιμοποιήσεις τη μηχανή αναζήτησης της Google για να βρεις ιατρική βοήθεια. Είναι πολύ πιθανό τα πρώτα αποτελέσματα (είτε με τη μορφή πληρωμένων καταχωρήσεων είτε από αναζήτηση) να σε παραπέμψουν σε ένα από τα λεγόμενα Crisis Pregnancy Centers (CPC), δηλαδή γραφεία τα οποία προσποιούνται ότι αποτελούν κλινικές για αμβλώσεις ενώ στην πραγματικότητα είναι κέντρα… κατήχησης εναντίον των εκτρώσεων.
Τα CPC χρηματοδοτούνται και λειτουργούν από ΜΚΟ που συχνά συνδέονται με θρησκευτικές οργανώσεις και ακροδεξιές ομάδες και έχουν κατηγορηθεί ότι διαδίδουν ψευδείς πληροφορίες όχι μόνο σχετικά με την εγκυμοσύνη αλλά και με σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Στις ΗΠΑ αυτά τα γραφεία είναι πλέον τρεις φορές περισσότερα σε σχέση με τις πραγματικές κλινικές και δαπανούν τεράστια ποσά σε παραπλανητικές διαφημίσεις που κατακλύζουν το Ίντερνετ. Μόνο τα τελευταία δυο χρόνια η Google εισέπραξε από τέτοιες διαφημίσεις περίπου δέκα εκατομμύρια δολάρια, γεγονός που σημαίνει ότι προώθησε ψευδείς πληροφορίες (κατά παράβαση και των δικών της κανόνων) σε εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες ή ζευγάρια.
Τα προβλήματά σου όμως στην αναζήτηση μιας κλινικής αμβλώσεων αυξάνονται γεωμετρικά αν είσαι… φτωχή. Πριν από περίπου ένα χρόνο ερευνητές της οργάνωσης Tech Transparency Project δημιούργησαν σε τρεις αμερικανικές πόλεις –Ατλάντα, Μαϊάμι και Φίνιξ– δοκιμαστικούς λογαριασμούς γυναικών που υποτίθεται ότι ανήκαν σε διαφορετικές εισοδηματικές ομάδες – χαμηλών, μεσαίων και ανώτερων εισοδημάτων.Σε όλες τις πόλεις οι λογαριασμοί των φτωχών γυναικών λάμβαναν πολύ περισσότερες διαφημίσεις από CPC (που έφταναν και το 56% των αποτελεσμάτων), ενώ στις γυναίκες των ανώτερων οικονομικά στρωμάτων τα μηνύματα των ψεύτικων κλινικών ήταν αισθητά λιγότερα (στην Ατλάντα μόλις 7% των αποτελεσμάτων). Όπως εξηγούσε στον Guardian η διευθύντρια του Tech Transparency Project, Κέιτι Πολ, το αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής είναι ότι οι φτωχότερες γυναίκες, που δεν έχουν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν σε άλλη πολιτεία, ενδέχεται να χάσουν τις λίγες εβδομάδες που έχουν στη διάθεσή τους για την έκτρωση – στην Τζόρτζια οι σχετικές επεμβάσεις απαγορεύονται ύστερα από την έκτη εβδομάδα της κύησης, όταν ορισμένες γυναίκες δεν γνωρίζουν καν ότι είναι έγκυες.
Αν παρ’ όλα αυτά ξεπεράσεις τις δυσκολίες που σου θέτει η μηχανή αναζήτησης της Google και καταφέρεις να εντοπίσεις έγκαιρα μια αληθινή κλινική, η υπηρεσία Google Maps της ίδιας εταιρείας μπορεί θεωρητικά να σε καταδώσει στις αρχές. Σε πολιτείες όπου απαγορεύονται οι εκτρώσεις η αστυνομία έχει το δικαίωμα να ζητήσει από την εταιρεία να παρουσιάσει το ιστορικό των επισκέψεων που έχεις πραγματοποιήσει σε κλινικές, χρησιμοποιώντας το σύστημα GPS, και στη συνέχεια να το προσκομίσει ως ενοχοποιητικό στοιχείο σε δικαστήριο. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, από τη στιγμή που η αστυνομία θα ζητήσει από την Google στοιχεία των χρηστών της, η εταιρεία αποδέχεται το αίτημα σε ποσοστό 80%.
Λίγους μήνες μετά την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου των ΗΠΑ να άρει τη συνταγματική προστασία των εκτρώσεων, η Google είχε υποσχεθεί ότι θα διαγράφει αυτομάτως τις πληροφορίες που συγκεντρώνει για επισκέψεις σε κλινικές αμβλώσεων. Η ανακοίνωση είχε χαρακτηριστεί ως απόδειξη ότι οι γίγαντες της Σίλικον Βάλεϊ παραμένουν πιστοί στις φιλελεύθερες αρχές τους και είναι έτοιμοι να συγκρουστούν με την ακροδεξιά, φονταμενταλιστική Αμερική του ρεπουμπλικανικού κόμματος. Όπως αποκάλυψε όμως την περασμένη εβδομάδα η οργάνωση Accountable Tech, ενάμιση χρόνο μετά τη συγκεκριμένη ανακοίνωση τουλάχιστον το 40% των σχετικών πληροφοριών εξακολουθεί να μη διαγράφεται από το ιστορικό των κινήσεων των χρηστών.
Καθώς οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ του πλανήτη συγκεντρώνονταν αυτή την εβδομάδα στο Νταβός για να συζητήσουν κατά προτεραιότητα το ακανθώδες ζήτημα της τεχνητής νοημοσύνης, η περίπτωση της Google αποδείκνυε ότι ακόμη δεν έχουμε λύσει προβλήματα που προκύπτουν από τεχνολογίες που χρησιμοποιούμε εδώ και δεκαετίες.
Οι εταιρείες της Σίλικον Βάλεϊ δεν άρχισαν φυσικά να συνωμοτούν ξαφνικά υπέρ των μεσαιωνικών δυνάμεων που ισχυροποιούνται καθημερινά στις ΗΠΑ. Οι ζάμπλουτοι CEO της Καλιφόρνιας δεν άφησαν τις new age ενασχολήσεις τους για να γραφτούν σε τοπικές εκκλησιαστικές και παραθρησκευτικές οργανώσεις. Απλώς προγραμμάτισαν τους αλγορίθμους τους κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν των δυνάμεων της αγοράς και αυτοί με τη σειρά τους άρχισαν να αναπαράγουν τα πατριαρχικά, σεξιστικά και ταξικά στοιχεία της κοινωνίας στην οποία δημιουργήθηκαν.